Одоогоос арван жилийн өмнө эх орон тусгаар тогтнол, газар нутаг, ард иргэдийнхээ эрх ашиг улсынхаа хууль тогтоомжийг гадны иргэн, хуулийн этгээд харьяалалгүй иргэдээр зөрчүүлэхгүй байхын төлөө нэгдэн байгуулагдаж байсан “Даяар Монгол Голомт” ТББ -ынхан хийгдэж буй ажил болон цаашид хийх ажлынхаа талаар мэдээлэл хийлээ. Энэ үеэр “Даяар Монгол Голомт” ТББ-ын дэд тэргүүн Г.Ганбатаас цөөн асуултанд хариулт авсан юм.
-“Даяар Монгол Голомт” ТББ-ын хувьд нийгэмд болж буй бүтэхгүй байгаа бүхний төлөө тэмцэж явдаг. Гэхдээ ард түмэн та нарт тийм ч дуртай ханддаггүй нь зарим нэг зүйл дээр анзаарагддаг. Түүнчлэн та нарын нэрийг барьж хятадуудаас мөнгө авч дээрэм хийсэн гэж ч сонссон?
-Бидний хувьд ард иргэд, газар иутгийнхаа төлөө болж бүтэхгүй гэсэн бүхэнтэй тэмцэж ирсэн.
Гадаад өнгө үзэмжээс болж ард иргэдийн дунд янз бүрийн буруу ойлголт байдаг л байх. Гэхдээ энэ бол бидний өнгө аяс. Харин бидний нэрийг барьж мөнгө нэхсэн, хүн дарамталсан гэх хэрэг нэлээд хэдэн удаа гарсан. Зайсангийн хажууд баригдаж байгаа барилга дээр ажиллаж байсан хятадуудыг дарамталж мөнгө авсан, уурхайд ажиллаж байсан гадныхнаас мөнгө нэхсэн гээд л. Гэхдээ бид тэр бүгдийг шалган, худал үнэнийг тогтоож хууль хяналтын байгууллагад шилжүүлсэн. Хэрэг шалгагдаж байгаа. Бидний хувьд хэзээ ч бусдаас мөнгө төгрөг нэхэж, хоолны газар орж хоол идчихээд гарын үсгээ зураад явдаггүй, авто засварын газруудаар машинаа үнэ төлбөргүй янзлуулдаггүй. Тийм зүйл хийгээд эхэлбэл бид яаж ард иргэдийнхээ төлөө тэмцэх юм бэ. Ерөнхийдөө бид хэн нэгнээс мөнгө авч хүний нөлөөнд ордоггүй.
-Нэг хэсэг танай ТББ биеэ үнэлэгч нартай хатуу тэмцэж үсийг нь хусна хэмээн ярьж байсан. Тухайн үед хэрэгжсэн эсэхийг нь мэдэхгүй ч өнөөдөр Монголд биеэ үнэлэлт хэрээс хэтэрч байна. Тэр дундаа гадны иргэдэд биеэ үнэлэх асуудал ихэссэн. Энэ асуудалтай хэрхэн тэмцэж байна вэ?
-Энэ талаар бид судлаад ажиллаж байгаа. Тоо баримтаар яривал өнөөдөр 25000 гаруй бие үнэлэгчид байдаг гэх. Тэдний 5000 нь насанд хүрээгүй охид. Улаанбаатар хотод 27000 гаруй 15-17 насны охид байдаг ч тэдний 5000 нь биеэ үнэлдэг гээд боддоо. Үнэхээр харамсалтай тоо баримт. Тэдний ихэнх нь хаа сайгүй байх 56 мянган хятадуудад үйлчилдэг. Монголд орж ирж байгаа хятадуудын ихэнх нь 30 хоногийн хугацаатай жуулчны визээр орж ирдэг. Тэгээд хугацаа нь дуусангуут Эрээн орж визээ сунгуулчихаад буцаж орж ирдэг. Зарим нэг нь хөдөө гараад харлаад алга болчихдог. Монгол Улсын иргэн болчихсон юм шиг мал маллаад хээв нэг амьдарч байгаа хүмүүс ч бий. Яахав хүмүүс биеэ үнэлэлт болон бусад болж бүтэхгүй байгаа зүйлд гадныхныг буруутгадаг ч бидэнд хамгийн гол буруу байгаад байна. Тэднийг давраагаагүй байсан бол ингэтлээ доромжлуулахгүй л байсан.
-Зөвхөн хятад гэлтгүй Монголд тэднээс дутахааргүй солонгосчууд байдаг болж. Тэдний хувьд жуулчлал гэх нэрийн дор ирж хүүхнүүдтэй наргиж байгаад явдаг. Бүр байнгын үйлчлүүлдэг нэр нөлөө бүхний ресторон, зочид буудлууд ч бий болсон. Энэ хэргийг шалгаж үзсэн үү?
-Энэ талаар мэдэхгүй биш мэдэж байгаа. Баримт цуглуулаад судалгааны ажил хийгдээд явж байна. Хамгийн гол нь бид нэг хүний хэлсэн ярианаас үүдэн тэр газрыг очиж шалгаж чадахгүй. Хамгийн гол нь үйлдэл дээр нь барьсан баримт нотолгоо хэрэгтэй. Энэ ч үүднээс судлаад явж байна. Ер нь бид хүний наймаа бие үнэлэлт зэрэг хууль бус үйлдлүүдтэй холбоотой нэлээд олон хэрэг судалж байна. Удахгүй бүгдийг нь дэлгэх болно.
-Хүний наймаатай тэмцэх алба гэж байгуулсан гэсэн. Одоогоор шалгаж нотлоод хууль хяналтын байгууллагад шилжүүлсэн тохиолдол байгаа юу?
-Өнгөрсөн жилийн гуравдугаар сард хүний наймаатай тэмцэх албаа байгуулсан. Одоохондоо судалгаа хийгээд нэлээд хэдэн хэрэг дээр ажиллаж байна. Цаг нь болохоор гаргаж тавина. Ялангуяа бэлгийн мөлжлөг тал дээр анхаарч нэлээдгүй ажлыг хийж байна. Энд нэг зүйлийг хэлмээр байгаа юм. Бэлгийн мөлжлөг, хүний наймааны асуудал халаасны хулгайчаас дээд албан тушаалтан хүртэл том сүлжээг бий болгочихсон байна.
-Хамгийн сүүлд та нар “Кореана” зочид бууддын Солонгос эзэнтэй холбоотой хэргийг хууль хяналтын байгууллагад шилжүүлсэн гэсэн. Яг ямар асуудалтай?
-Тус буудалд ажилладаг үйлчлэгч эмэгтэйг эзэн нь зодсон хэрэг гарсан. Энэ талаар хохирогч эмэгтэйн ах нь бидэнд мэдээлсэн юм. Болсон үйл явдлыг хянаж газар дээр нь очиж уулзаад хууль хяналтын байгууллагад шилжүүлсэн. Зодсон шалтгаан нь их инээдтэй жижигхэн зүйл… Буудлын өрөөнүүд дотоод сүлжээний утастай байдаг даа. Нэг өрөөнийх нь утас эвдэрчихсэн учраас эзэн нь хохирогч эмэгтэйг утас аваад ир гэж явуулсан юм билээ. Хохирогч ээлжнээс бууж байсан учраас ажлаа хүлээлгэж өгөөд нэлээд удаж байгаад утсыг нь авчирч өгсөн. Уддаа гээд л эмэгтэйг зодчихсон. Болсон үйл явдал энэ. Өөрийнхөө нутагт амьдарч байж хариас ирсэн нөхдөд ингэтлээ дээрэлхүүлнэ гэдэг үнэхээр харамсалтай. Хамгийн гол нь эдгээр нөхдийг даврааж байгаа Монголчууд нэг зүйлийг бодож тунгаагаач гэж хэлмээр байна. Эцсийн эцэст бид өөрсдийн газар нутаг дээр амьдарч байгаа шүү дээ.
Эх сурвалж: ” Улаанбаатар таймс”
28 Comments
anonymouse chich mon yalgaagui
zail zail
hi bur noir hurchlee
Ih etsegees torohgvi um shig l bie dormjiloj oortoogoo a
mongol mongoloo hunuuguud bna mongol dotroosoo ylzarch bna
ZUGEER L AJILIIN BAIR .TSALIN OSGOJ ED MATERIALIINHAA UNIIG BUULGAAL OORSDOO HODOLMORLOOD L YAWBAL HEZEECH GADNIIH NII HARAA HYNALTAND OROHGUI SHDEE HO ! ODOO MANAIH ZUGEER L BIZNES MENUUDEE DEMJEED .HIIH GEJ BGA COMPANY D NE 100NI 90% MONGOLCHUUDAA AWAAL ULDSEN YUMAA 10 GADAAD IRGEN HYTAD BNA UU HEN BNA UU HAMAAGUI ZUGEER BOLOWSROL MEREGJILIIN COPYDOJ AWAAL HOGOOD YAWUUKHED BOLNO BIZDEE YADGIIN MONGOOR ZOHIOD ZALUU BOLOWSON HUCHIN GARGAAD TUUHII EDEE YADAJ 50% BOLOWSRUULAD BHAD BOLNO SHDEE GOL NE MEREGJLIIN ZALUU HUCHIN GARGAH HEREGTEI SHDEE HO ! MONGOL MONGOL GEJ BARDAJ DARWAIJ HEWTSEER BGAD YUCHGUI BOLLO SHDEE .MAX NE BELEN GURIL NE BELEN TULEH NUURS NE BELEN IDEH NOGOOGOO HURTEL OORSDOO HIIJ CHADJIL BNA SHDEE . ARHINII UILDWER BAAR TSENGENII GAZAR NEEREE UNEN DAAM GARCHIJEE .ARHIIG UNE TSENGUI BOLGOH HEREGTEI SHDEE .
хятадыг ямар их дэмждэг мал тэр дээр хана гээд ороод ирсэн байнаа чамайг хэлхээр уурлаад байгаа юм уу бусад нь ч ялгарах юм алга та нараас болж л монгол ийм байгаа юм
Holboonii murduh tovchoo geed nerlechuul yasiin… Tegvel yadaj huuliin hureend yum bishuu.
Huuliig guitecgedeg bas medeelel sudalgaa hiideg ih mundag baiguullaga yum biz dee. Tegeed bas huuli sahiulagchdiin ajliig taliig hiij ugdug, yamar erh uuregtei bulgem be?
Насанд хүрээгүй хүүхдийг биеэ үнэлэгч гэж хэлээд байхдаа яанаа.. Хүүхэд учир тэднийг бэлгийн мөлжлөг, эсвэл уруу таталтанд автсан гэнэ биз дээ.. Монголоос бусад орон насанд хүрээгүй бол тэгж хэлээд байхад Монголд шууд янхан гээд нэрэлчих юм
ОХИН ДҮҮТЭЙ, ЭГЧТЭЙ, НАЙЗ ОХИНТОЙ БҮХ ЗАЛУУС ХУЖАА, СОЛОНГОС ГӨЛӨГНҮҮДИЙН БООВЫГ ТАСТАЖ АМАНД НЬ ХИЙХИЙГ УРИАЛЖ БАЙНА.
zurj ungursun emegtei bolgon ynhan yum bish uu kkkk
Нэг л зорилготой байвал. Гадаад иргэдийн мэдээлэлийг маш тодорхой сайн болгох хэрэгтэй. Сайн мэдээлэлгvй байж ямар ч vр дvнд хvрэхгvй. Тийм тул тэдний дотор орж мэдээлэл олох эсвэл эхнээс нь визний хугацааг чанга болгох. Визний хураамжийг хоногоор шууд тооцдог болговол дээр.
Hiih yumaa olj yadsan malnuud!!!!!!!!!!!! Ta nar harwaas yum zohitsuulaad sudlaad bh medleg turshilagatai humuus bish!!!!!!!!!! Bugd har gaj dontonguud, amarhan argaar amidrah gesen malnuud!!!!!!!! Ter huuli yosniih ni daguu yum bolgon shiidegdeh yostoi ingej tenegtej maltaj bhaar huuli zawharuulaad bgaa deer zasagiin gazartaigaa temts yostoi heden gaj dontonguud l galzuurah gej zugeer!!!!!!!! Chadalgui heden emegtei huntei l temtsene dee ta nar shig archaagui garuud……….
pizdanuudaa gants bie erchuud n yahiin .huchin hiihuu.ali ch uls ali ch niigemd biee unelegch bdiin.ta nar hunii boov saaj huhuj uh yumuu
zarim neg setgetsiin owchtei ymnuud bn uchiraa medku demjij bn ntr ch geh shig
DAYAAR MONGOLIIG DEMJIJ BN TA NARTAIGAA SETGEL ZURHEREE HAMT SHUU!!!!!!!!!!!!!!!!!
ajil hiigeed oligtoi tsalin avahgui bolohoor l bie unelj baigaal daa mongo taraaj baihaar ondor tsalintai ajilin bair baiguulval eregtei bid nar so yavahgui huuhnuud maana bie unlehguil dee
bieiig n hucheer uneluulj baigaa nohod bol mongolchuud oorsdoo.ter hulgaichuudiig laagaad ogooch.demjij bna.demjihgui baigaa lalaruud bol zugeer l hunii hiisen zuiliig muulj sailj bichihees oor yu ch chadahgui alnii huudiinuud.hiigeed chadaad baigaa humuust bitgii gai bol.demjij bna.ta nar tsoglog zaluus
Ta heded gej helehed neeree l hamgiin ih aih yostoi mongoliig tuiveej bgaa humuus bol mongolchuud oorsdoo ter tusmaa tor barij bgaa huvalznuud shuu dee.. Uneheer mongoloo avarmaar bgaa bol ter tord baigaa humuustei temtsej tomoohon hodloh heregtei.. Yadarsan ooriigoo bolgood yavj bui ter ohid huuhnuud ch yahav… Yamar ta nariin hooliig hulgailj idej bgaa bish… Mon barilgiin hujaa l gene , solongoschuud l gene… Tend end ireed davraad davrad yu shalih ve de.. Usreel mongo ogch yanhan avch bgaa biz… Mongol humuus ch odoo solongost mash ih gemt hereg hiij bn shuu dee.. Bugd tendehiin huuliig zorchood harlachihsan.. Davarch bui humuus harin mongolchuud l baih shuu
bolj butehgui bga zuiltei temts bitgii niigem busniulaad bai ter hulgaich zelgiichees ahuulad deed alban tushaaltan hurtel suljee boltson humuusee ilruul yunii turuund bulgiinhee humuusiig saitar zohion baiguulj udirdaj sur zarim negen chini ch ymuu eswel tsugaaraa ch ymu hun amitan deeremdej zodoj zanchaad huchirhiilj ywdag ard tumen ene busarmag uildluudiig uildeed ywaa buleg gedeg nereer halhawch zuusen gemt heregtnuudiig demjihgui mongol gdg ner zuuchiheed ingej eh oronoo buzarlaad ywj bolohgui shu unen shudragaar temts heregt durtai awgai hunii muug uzeh durtai gedegte adil niigmiin baij l bdg baisaar ch bh jijig sajig asuudluudaar oroldoj sur badraa ineedtei ch yum daa
yun iljig shig yum yriad bgaan ter suljee bolson tomchuudaa zodku yu ichku hytadaas hoolloj huwtsaslaj bj gantshan hytaduud dawraad bga yumuu och tochnoon solongos ypon europe ene ter gee l ynhan daguulaad ywj bga ymnuud zondoo l bn shd muugaar ni hytad har danstai hytadad mongolchuud zoduulaad uhej uregdwel yana mongolchuud nutagtaa bid nariig zodoj deeremddeg geed hariutai bol bariutai za bolij uz ta nar eh orniig chini tsolmood idej uugaad bga ymnuudad l arga hemjee aw oligtoihon yumaar orold ydarsan ger bulee tejeeh gj amidarch ydaj ywaa biye unelegch har hirteigee zuuraldaj holsoo gargan hodolmorloj ywaa hytad vietnam gd ydarsan ymnuudiig deeremdej unegui mashin teregee zasuulj hool und idej uuj ywdagaa boli za ta nar buudliin gadna biye unelegchdiig otoj bgd deeremdej huchinddeg geluu bas gomo zaluuchuudiig yasan gene lee yooy bodohoos oi gutmaar huuli zorchson humuusiig huuli ni medeg ta nart hamaagui biz de hooloo olj ideh gj ydsandaa iim buleg baiguulaa yu buleg gdg neriin dor gemt hereg uildegsed uhamsar gdg zuiliig olj ezemsheegui nohtsold ma mongold iimerhuu zuil iluu yum bishuu ta nar ydaj hytadiin har bulgiinhenees suraltsaach sonsoh bish nudeeree uz ta nar shig har huwtsas omsood ohin usdej ywdaggui ih saihan soyltoi bolowsroltoi hiij temtsej huulia deedeldeg humuus bdg za end tendehiin huligaanuudiig tsugluulchihaad bas buleg gene shuu
Gadnyhan hoorond medeeleltei bdag. End iim tend tiim huuhen bna ged. Barimttai yuman deer ochod balbaad uguh heregtei. Tegvel negnese duulad gaigui bolno. Orost hurtel skin head ged zalus gadnyhnyg hashraadag bizde. Teren shig yagad bolohgui gje
Gadnyhan hoorondo holbootoi bdag. End tiim bar bna. Tend tiim huuhen bna geh metiin yuma bainga yaridag. Neg barimtan deer tulguurlan sain hashraah heregtei. Tegeh yum bol negnese duulad gaigui bolno. Mongolchud gadnyhnyg harad dolignodogo bolih heregtei