Эгчмэд бүсгүйд эдлүүлсэн нь

Идэрчулуун Их сургуулийн хоёрдугаар дамжааны оюутан болов. Байгаль орчны чиглэлээр сурдаг тэрбээр Ховдын хөрслөг хүдэр чийрэг, хүрэн бор хөвгүүдийн нэгэн билээ. Бараг бүх спортоор багаасаа оролдсон тул бие бялдрын хувьд ярилтгүй нэгэн. Хорь шүргэж яваа эр хэдийнэ эрийн цээнд хүрэлгүй хаачихав. Хичээл номдоо шамдамтгай ч хорьж болдоггүй хорин насыг яалтай. Хүмүүний гэхээсээ илүү адгууслаг араншин цухалзаж амар заяа үзүүлдэггүй нас л даа. Тэрбээр орчин цагийн “юм” үзсэн хөвгүүдийн адил харьцангуй эрт, 16 хүрсэн төрсөн өдрөөрөө давхар “төрж” жинхэнэ эр хүн болсон бөлгөө. Аймгийн төвийн арван жилийн сургуулийн ахлах ангийн сурагч болохоор төрсөн өдрөө бусдын адил тэмдэглэхээр зорьжээ. Аав ээж, ах эгч нараа шаналган арав таван төгрөг татсаар арвин их “ургац” хураажээ. Анхандаа ангийнхантайгаа Буянт голын хөвөөнд салхинд гарахаар төлөвлөжээ. Намар төрсний хэрэг юү билээ, Буянтын буурал тохой бараадан, загас жараахай эргүүлсэн шигээ дарвицгаах хичнээн сайхныг тэр мэдэлгүй яах вэ. Сайнжаргалын төрсөн өдрийг саяхан тэнд тэмдэглэсэн нь санаанаас огт гарах биш. Амьдралдаа бараг анх удаа архи амсаж үзсэн нь ч тэнд бөлгөө. Архи гэдэг ёстой золигийн гэмээр шидэт ундаа болохыг тэгэхэд мэджээ. “Амаар орохдоо арслан барс мэт” хэмээн “Монголын нууц товчоо”-нд гардагийг уран зохиолын багш нь цээжлүүлэн байж уншуулсныг биеэр мэдэрсэн нь тэр юм. Хөөрхий шавь нараа гэсэн хөдөөгийн сайхан сэтгэлт багш нь тэднийгээ багаасаа архинаас жигшиг гэсэндээ цээжлүүлэн уншуулсан байж таарна. Анх орохдоо ам, хоолой түлэх нь шахуу оровч арваад хормын дараа алсын уулс тодроод, ангийнх нь охид улам хөөрхөн, хөвгүүд нь өсгөлүүн болчихсон мэт харагдаад, хорвоо дээр түүнээс өөр хүчирхэг нэгэн огт үгүй мэт бодогджээ. Тэр яг сэтгэц хөөрлийн шатанд орсон нь мэдээж шүү дээ.

Идэрчулууны ангийнхан найзынхаа төрсөн өдрийн баярыг хамтран тэмдэглэхэд хэдийнэ бэлэн болсон байв. Охид нь хүнс цуглуулан хөвгүүд нь ачаа үүрэгчийн албанд тохоогджээ. Тэд гурав хуваагдан такси хөлөглөн Идэрээгийнхээр дайрч биеийн тамирын шинэ хувцсаар гоёсон түүнийг аван Ховд хотоос хориод километрийн зайд орших Буянт голын нэгэн нэргүй тохойд очин тухалжээ. Төрсөн өдөр нь тохиосон Идэрээ тэрүүхэндээ тарвалзан түүний нөхөд тогооны хорхог хийхээр бэлдэцгээнэ. Энэ үед Идэрээ элдвийг бодон хэвтэв. Энэ өдрийг л алдаж болохгүй. Дахиад мөнгөтэй байх ийм боломж гараа ч уу, үгүй ч үү? Багшийн дээдийн Болормааг яаж ийгээд янзлая. Надад тун зүгээргүй байдаг юм. Эртээд Аюушийн талбай дээр болсон бүжигт надад тас тэврүүлээд бүжиглэж байхдаа ямар ч эсэргүүцэл үзүүлээгүй. Дотуур байранд нь хүргэж өгөхдөө “Долоож, долоож” явуулахад ч татгалзаагүй. Охин үнсэхээрээ л боллоо. Одоо үзэх цаг болсон. Хүүхдүүд түүнийг явдалтай охин гэдэг юм билээ. Тэр ч дүүрчээ. Оройхон төрсөн өдрийн баяртаа тусад нь уриад караокед хамт жаал дуулж байгаад Буянт буудалд аваад орчихъё гэх зэргээр бодов.

Ний нуугүй хэлэхэд ангийнхантайгаа тэмдэглэж буй төрсөн өдрийн баяр нь түүнд тийм их таатай байсангүй. Ангийнх нь охид “аальгүй” Болороогийн дэргэд жаахан охид мэт харагдах аж. “Аальгүй” ч юу байхав. Нүд нь нэг тийм жааварлаг сонин охин л доо. Надаас ганц, хоёр эгч биз. Тэр юм үзэлгүй хаачаа аж. Өөртэйгээ адил “онгон” юмтай учирч үйлээ үзсэнээс тэр нь ч дээр гэх зэргээр бодол санаа нь өөрт нь захирагдахгүй хөврөх ажээ. Ангийнх нь Болд, Баяр хоёр загасчилж эхэлжээ. Буянт гол намар хайриусаараа баярхдаг болохоор удаан зовох хэрэг гарахгүй. Дэвхрэг шидэхэд л түс билээ. Тэр хоёр төдөлгүй баярын ширээний хачир хэдэн сайхан халтар хайриус гаргаж дөнгөсөн байна. Хоол болж идээ будаа ч болов. Ангийн анд Батаа нь төрсөн өдрийн баярын мэндийг хамт олноо төлөөлөн хүргээд ерөөл дэвшүүлэн “Ерөөл” хундагалжээ.

Ёс юм гээд бүгд хундагатайгаа тогтоосон бөгөөд нэг их даварсангүй. Охид нь ундаа уун, хөвгүүд нь ганц, хоёр лааз шар айраг шимэх ажээ. Тэгээд ч тэдний ангид архи дарс хэрэглэдэг “том” хүүхэд үгүй нь нэн сайн хэрэг байсныг тэд тухайн үед хэрхэн анзаарах билээ. Дуулж бүжиглэн, идэж уусаар орой наран хэвийх алдад буцацгаажээ. Цаг тохирсон таксинууд ч цагтаа ирсэн тул цааш нь үргэлжлүүлэх хэрэг байсангүй. Ангийнхантайгаа тэмдэглэсэн баяр нэг иймэрхүү. Идэрээ гэртээ орж эцэг эх, эгч ах нарынхаа бэлдсэн идээ будаанаас идэж, бэлэг сэлтээ аваад ангийнхантайгаа караокед үргэлжлүүлэн сууна хэмээн худлаа хэлээд Болороог зорин оджээ. Багшийн дээдийн оюутны байрны жижүүрээр түүнийг дуудуулаад гадаа нь хүлээж суулаа. Төдөлгүй гэрийн халаттай, доогуураа нүцгэн шахуу “аальгүй” Болороо “аальгүйхэн” инээсээр гарч ирэв. Алхаа гишгээ нь бүсгүй төрхөө бүрэн олсон нь илт. Бүсэлхийгээрээ найган бөгсөн талаа бага зэрэг хаяланхан алхах аж. Хөөрхөн гэдэг нь. “Чамайг нэг чарлуулна даа” гэх хэзээ язааны хээгүй эрийн сэтгэл дотор нь буцална. Харин тийм зүйл анх мөрөөдөн буй нь бараг сэтгэлээс нь арилсан байна. Яагаад ч юм “юм” үзчихсэн эр мэт сэтгэл төрөх амуу.

Хачин юм шүү. Охид бол онгоноороо аваас сэтгэл нь ч онгон байдаг нь хууль. Харин эр хүний хувьд их өөр бололтой. Тэгээд ч орчин үеийн охид, хөвгүүд мэдээлэл сайтай, биеэр биш ч нүдээр үзсэн нь их тул аль хэзээний нүүр хагарсан байх нь мэдээж. Нэг их халгалгүйхэн шиг “Болороо, чамайг төрсөн өдрийнхөө баярт урих гэсэн юм” гэчихэв. “Өө, яана аа. Чиний төрсөн өдөр юм уу? Баярын мэнд хүргэе” гээд булбарай цагаан гараа өгснийг нь атгавал халуун гэж жигтэйхэн. Бас нэг тийм гэх тэмдэггүй зүйл биеийг нь эзэмдэх нь эр амьтны сэрэл хөдөлсөн нь тэр бөлгөө. Хамаг бие нь халуу дүүгээд хачин болчихжээ. Тэгээд баяраа хаана тэмдэглэх юм бэ гэх нь нэг л эрхлэнгүй юм шиг. Бас татгалзахгүй бололтой нь илт санагдана. “Буянт” буудлын дэргэдэх караокед гэв. Тэнд яах юм бэ? Манай хамаатан ажилладаг юм. Манай сургуулийн цаад талын оюутнууд ордог “Стар” караокед орвол яасан юм гэх нь аль хэдийнэ зөвшөөрсний тэмдэг байлаа. Тэгсэн ч яах вэ гэвэл “Хувцсаа солиод орхиё” гээд бүжих шахуу хөдөлсөөр гүйхээрээ орчихлоо. Ингээд нэг юм бүтдэг байжээ хэмээн “төрөөгүй хүүхдэд төмөр өлгий бэлдэнхэн” хүлээж авай.

Нэг их удалгүй Болороо инээд цацраасаар гарч ирлээ. Урт түрийтэй хүрэн гутал, шилэн трико, богино савхин банзал, бие барьсан хүрэм түүний үзэсгэлэн хийгээд урин тачаангуй төрхийг улам тодруулжээ. Тэд зорьсон газраа очвол үйлчлүүлэгч цөөн арай чөлөөтэй байв. Нэгэн “Viproom”-д хоёулхнаа шигдэж орхив. Идэрээ хагартлаа идчихсэн болохоор идэх юм нэг их захиалсангүй. Учир жанцангаа ч түүнд хэлэв. Харин шар айраг, зууш тэргүүтэн захиалангаа Болороогийн хүссэнийг авч өгөхөөр амаллаа. “Чиний төрсөн өдрөөр би даалгаад байхдаа яадаг юм” хэмээсэн ч пиво уухаас татгалзсангүй. Дуртай дуугаа дуулан уусаар суутал халаад ирэлгүй хаачих билээ. Хацар нь улаа бутарсан Болороо цагаан шүд яралзуулан инээх ажээ. Болороо зэрэгцэж суугаад дуулъя гэвэл хажууд нь ирээд халуу дүүгтэл налаад суучихав. Нэгэнт шийдсэн Идэрээ гарыг нь хулгайгаар атгавал харамлах янз алга, харин өөдөөс нь зөөлхөн хараад мишээнэ. Зориг орсон Идэрээ мөрөөр нь тэврэн өөр рүүгээ татаад нимгэн зөөлхөн ягаан уруулыг нь үмхэн авбал “мм” хэмээн зөөлхөн дуу алдаад хамаг бие нь суларчих шиг болсон нь Идэрээд таатай сэрэл хийгээд сэтгэгдэл төрүүлнэ.

Сүүлийн жилүүдэд унтуулахаа байсан “зэвсэг” нь аль хэдийнэ хуйнаасаа “цухуйсан” байлаа. Өмдөө цоо түлхэх шахсан эрхтэнээ эвтэйхэн байдалд оруулахын тулд дороо займчин суув. Уруулаа озуулсан Болороо уян зөөлөн, жижигхэн ягаан хэлнийхээ үзүүрийг хөхүүлэн, тагнай завжийг нь жирвэгнүүлэх нь ухаан алдаж өмдөндөө тавимаар. Тэчъяадсан Идэрээ шуудрав. “Болороо, хоёулаа “Буянт” буудал очиж үргэлжлүүлэнгээ ярилцъя” гэчихэв. Тэр татгалзсангүйгээр барахгүй “Тэгвэл буудлын мөнгийг би төлчихье” гэх нь тэр. Тэр хоёр нэг мэдэхнээ буудалдаа орчихсон ноололдож байлаа. Бүх зүйлийн тохироо бүрджээ. Орондоо ороод озолцож эхэллээ. Анх удаа орж үзээгүй хаалгаар шагайх болсон эрхтэн нь орох газраа олж ядна. Хар зөнгөөрөө дээр нь гарч эрхтэнээ хүссэн газарт нь хүргэжээ. Нэг бүлээхэн зөөлөн юм руу гулган орчих шиг болонгуут хэдхэн хөдлөөд асгаж орхих нь тэр.

Нуруу руу нь нэг юм жирсхийн татагдах шиг болоод явчихаж. Айх, гайхах зэрэгцэн амьсгаадан хэвттэл Болороо, “Өө, өөдгүй ш дээ. Юун амархан юм бэ? Би яагаа ч үгүй байна шүү дээ” гээд нэгийг нэхэх нь гачлантай. “Би анх үзэж байгаа болохоор яадгийг мэдсэнгүй” гэж үнэнээ хэлэв. “Тийм бол аргагүй ээ. Би босгоод орхиё” гээд гараа шүлсээрээ норгоод эрхтнийх нь толгойгоор оролдох нь сурцтайн шинж бөлгөө. Тэгэнгээ Болороо ч амьдралаа ярьж эхлэв. “Идэрээ, би найз залуутай ш дээ. Тэр маань хотод УБИС-ийн БТДС-д хоёрдугаар курст сурдаг юм. Бид хоёр ийм амьдралд ороод хоёр жил болж байна. Сар болоод л надад хүсэгдээд хэцүү байдаг юм. Сургуулиа бушуухан төгсөөд нэг гэрт ороод жаргахсан. Чи надад зүгээр л таалагддаг шүү. Зөв ойлгоорой. Тэгээд ч чи миний дэргэд жаахан хүүхэд ш дээ” хэмээн эгчирхэнэ.

Ингэж байтал Идэрээгийн илд бэлэн болжээ. Айж, ичин хийх ёстойгоо хийлээ. Болороогийн харьцангуй жижигхэн аарцаг руу бараг тултал орчихов бололтой. Бас л “сс” хэмээн дуу алдаад дороо займчина. Тун саяхан сахилгагүйтэн тун хурдан үүргээ гүйцэтгэсэн эрхтэн нь энэ удаа харин овоо тэсчээ. Болороо түүнийг бодвол туршлагатай учраас санаачлагыг гартаа авчээ. “Жаахан байзна. Одоо хөдөл, уухайс даа. Хүчтэй л дээ” гэх нь багш шавьдаа ямар нэгийг зааж буй мэт санагдана. Зүгээр ч үгүй нуруу турууг нь зөөлөн гараараа илэн, дал мөрийг нь хүчтэй базлан азаартуулах ажээ. “Жаахан хүлээ” хэмээгээд дороо займчин биеэ янзлаад хэлээ үмхүүлэн уухилан хөдлөх нь Идэрээгийн ухааныг самруулсан байлаа. Тэр гэнэт өөрийн мэдэлгүй тавьчихлаа. Болж байна гээд Болороо сэтгэл ханамжтай инээмсэглэнэ. Болороо хамаатныдаа хонож байна гэж өрөөнийхөндөө, Идэрээ Батынд хонож байна хэмээн ээждээ хэлснээр бүр санаа амарцгаан ороо нь орсон адил орооцолдон, ноололдон жаргацгаажээ. Идэрээ ийнхүү “зандан” эрээ гээж “замарсан эр” болох замдаа орсон бөлгөө. Тэр хоёр шөнөжин жаргаж хоноод Болороогийн хувьд “аюулгүй өдөр” хааяа ингэж байхыг тохирон тус тусын сургууль руу явсан билээ. Идэрээ ийнхүү бэлгийн амьдралд хөл тавьсан бөлгөө.

Тэрбээр шинэ танил Саруул эгчээ хүлээн Сүх жанжны талбайд холхиж амуу. Идэрээ үеийн оюутан залуусын адил сонинд зар өгөн Саруултай танилцаад хоёр дахиа уулзах гэж буй нь энэ. Танилцсан эхний өдөр Саруул түүнийг төвийн нэгэн тохилог ресторанд дайлангаа сайн, муугаа шууд ойлголцож авчээ. Саруул гоо сайхны нэгэн салоны эзэн бөгөөд нэг хүүтэй, гуч шүргэж яваа ганц бие гоолиг бүсгүй. Идэрээс даруй арав эгч авай. Хувьдаа унаа, байртай түүнд аюулгүй сексээс өөр айх, зовох зүйл үгүй билээ. Идэрээ ч үнэнээ хэлжээ. Би танаас сургалтын зардал, хувцас хунар нэхэхгүй.
Хааяа хэрэглээний хэдэн төгрөг байхад л болох нь тэр. Тэгээд ч найз охингүй гэдгээ хэлж ойлголцжээ. Энэ өдөр тэр хоёрын тохирсон ёсоор учирлын анхны өдөр. Утас нь дуугарвал авлаа. Саруулын утасны дугаар дэлгэц дээр нь гарч ирлээ. Би Дуурийн театрын үүдэнд машинтайгаа хүлээж байна гэв. Жижгэвтэр цагаан япон тэрэг зогсч харагдав. Хэзээ язааны хоёр мэт үнэсэлцэн учраад машинд нь суув. Хотоос гарсан нь дээр. Хоёулаа “Сонгины амралтад” хоногоор амраад ирье гэжээ. Салхи татуулан давхиж авай. Баасан гарагийн үдэд зорьсон газраа ирэн тухлав. Үйлчлэгчид эвэртэй тэмээ үзсэн мэт гайхах нь мэдээж. Ээж, хүү биш нь ойлгомжтой. Эгч дүүс ч ингэж явахгүй. Жаахан банди, жагссан сайхан эмэгтэй хоёр ганц хүний ортой өрөөнд орно гэдэг тэдэнд сонин байлгүй яахав. Хааяа нас тогтсон эрчүүд залуу охидтой ирдэгээс бараг үе мултарсан эр, эм хоёр ирж байгаагүй билээ. Тэгэвч яая гэхэв. Үйлчлүүлэгчид хаан юм чинь.

Саруул идээний тансагийг авчээ. Өөрөө архи амсдаггүй, Идэрээ уудаггүй тул хэдэн лааз шар айрагнаас бусад нь идэх, уух зүйл байв. Өдрийн хоолондоо орчихоод амрахаар болов. Саруул бол цээж бөгс тэнцүүвтэр, бүсэлхий нарийн, хөх таарсан, өгзөг хүчирхэг агаад тонтгордуу ямар ч эрийн хүсэл татахуйц бүсгүй ажээ. Ажил хэрэгч хувцасладаг ч энэ бүхэн хувцасных нь цаанаас гэрэлтмүй. Ганц орон дээрээ зэрэгцэн суусан, ойрд эм амьтны бараа хараагүй болохоор Идэрээгийн сахилгагүй “бор” тэрүүхэндээ тонгочих ажээ. Эр хүн байна даа, санаачлагыг гартаа авав. Бүсгүйчүүд хичнээн дүү ч дотно харьцааны үед би, чи болж орхидог билээ. Харин эгчмэд эмэгтэй өөр юм байна. Тэрбээр ямагт Идэрээ, эгчийн дүү ингэ тэг гэх ажээ. Идэрээ цаг алдахыг хүссэнгүй, түүнийг бүсэлхийгээр нь өөр рүүгээ татахад хүрээд ирэв. Үснээс нь нэг л өмөрмөц үнэр үнэртэнэ. Саруулыг үнгэж үмхэлж эхлэв. Идэрээ нас балчир ч бие өсгөлүүн тул хэр баргийн хүүхнийг тэвэртээ багтаах бололтой. Хоёр биенээ бараг зэрэг тайчлаа. Гэхдээ Саруул арай сурмаг нь мэдээж. Түүний унаган махтай гоолиг бие халуу дүүгтэл төөнөөд сайхныг хэлэх үү. Бушуухан дороо хийгээд хөмрөөд авав.

Саруулыг тийм азаарны гэж үнэндээ санасангүй. Идэрээгийн боссон болдоггүй “бор”-ыг умдагтаа тулган өөрийнхөө юмыг оролдон гинших нь адтай. Машид тачаадсан нь илт. Салтаа хавиар нь нойт оргин байв. Тэгснээ өөрийнхөө ичимдэгийн амсрыг нээн шургуулангаа дороос нь довтолж эхэлжээ. Саруулын норж бэлэн болсон эрхтэн эхэндээ шал, шолхийн дуугарснаа төдөлгүй хэвийн боллоо. Ихэд тачаадсан эмэгтэйн Вартолитын булчирхай нь сэрэл хөдөлсөн үед эрхтэнээ нойт оргитол норгодгийг Идэрээ хэрхэн мэдэх билээ. Бараг шээс нь дусагнаад байгаа юм болов уу гэж бодсоныг яана. Тэр хурьцах явцдаа бүхнийг Болороотой хийдэгтэйгээ адилтган байлаа. Тэгэхээс ч яах билээ. Өөр хүнтэй үзсэн биш. Саруул түүнийг ууцаар нь тас тэврэн өөртөө наагаад чанга гиншин, дороос нь хүчирхэг өгзгөөрөө орон дээрээс авч чулуудтал цохих нь эхэндээ инээд хүрмээр. Хэл нь Болороогийнхыг бодвол арай зузаан ч илүү адтай ажээ. Аманд нь хэлээ тултал хийгээд аяархан хазан эзэмдэхийг шаардана. Хэт өндөр, том биетэй хүүхний юм нь хэмжээгүй том учраас тийм их таатай биш хэмээн туршлагатай эрчүүд ярьдаг. Саруулынх яг таарсан гэмээр агаад Идэрээгийн эрхтэнг бараг амаар таалах адил атган, базан байх шиг сэтгэл төрүүлэхийн таатайг хэлэх үү. Идэрээ орь залуу учраас замдаа дотоожоо норгочихсон учраас энэ удаа эрхтэн нь удаан хөвчирчээ. Алив, өрөөсөн хөл сойгоод аарцаг руу лавхан хий. Алив, цоолоод өгөөч дээ хэмээн Саруул эрээ цээргүй тачаадах ажээ. Хүссэнээр нь болов. Тэр уруулаа суга татангаа Идэрээгийн зүүн чихийг аяархан хазангаа “Ёоё л доо” хэмээн орилонгоо нумраад хэд зүтгэснээ сулбайн муужрах нь хачин. Саруул ханажээ. Идэрээ тавь, тавь гэхээр нь хэд хүчтэй цохиод тавьж орхив. Саруул түүний толгойг илэн, үсийг нь базан, үгтээнгээ “Ямар гоё юм бэ” гэх нь нэлээд хагссаных биз.