Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх ажилд төр оролцох цаг нь болсон юм биш үү

-Цагдаа  нар гэр бүлийн хүчирхийллийг эр, эмийн асуудал гэж үзсээр л байх уу-

Ийм асуултыг цагдаа­гийнхнаас асуумаар санаг­даад огт болохгүй байна. Учир нь цагдаа нар тоогоод, ач холбогдол өгөөд оччихсон бол өнөөдөр ядаж л хоёр сайхан бүсгүй энэ орчлонд амьд явах байлаа. Яагаад зөвхөн хоёр гэж тодотгосон нь ноцтой хоёр жишээ байгаа болоод тэр.

Олон нийтэд мэдэгдсэн нь шүү дээ. Түүнээс биш олон нийтэд мэдэгдээгүй хэчнээн ч хэрэг байгаа юм билээ, хэн мэдлээ. Олон юм нуршаад яах вэ, хоёр жишээгээ л татъя. Өнгөрсөн жилийн дөрөвдүгээр сарын 4-ний өдөр  Баянзүрх дүүргийн IV хорооны нутаг, 15 дугаар хорооллын 12 дугаар байрны үүдэнд гэгээн цагаан өдөр, олон түмний нүдэн дээр нөхөр нь эхнэрээ есөн удаа хутгалж хөнөөсөн хэрэг гарсан.  

Ханилсан ханиа гудамжинд олон удаа хутгалж хөнөөсөн этгээд болох Г.Мөнхбат талийгаач эмэгтэйтэй суусан цагаасаа /2009 он/ хойш зодож, дарамталдаг байжээ. Улмаар эмэгтэй гурван жил тэссэний эцэст салах өргөдлөө өгч, шүүх хурал ч болж.

Гэтэл шүүхээс эвлэрлийн хоёр жилийн хугацаа өгсөн гэж байгаа. Энэ шийдвэр манай улсын шүүх, цагдаа гэр бүлийн хүчирхийлэл, эхнэрээ зодож, дарамталдаг хэргийг нарийн сайн шалгадаггүй, байдаг л зүйл, ялихгүй маргаан, “эр, эмийн хооронд илжиг бүү жороол” гэдэг учир утгагүй үгийн хү­рээгээр сэтгэдэг нь мэдэгдээд байгаа юм.

Хэрвээ үнэхээр нарийн шалгаж, ойр дотныхон, танил талаас нь яг ямар байдалтай байдгийг асуугаад, мэдчихсэн бол шүүх тийм шийдвэр гаргах нь битгий хэл Г.Мөнхбат гэдэг хүний мөсгүй, сэтгэцийн өвчтэй алуурчинг баривчлах байсан биз. Нөгөөтэйгүүр талийгаач эмэгтэй цагдаагийн газар руу утасдаж, “Миний нөхөр намайг алах гээд байна” гэж хэлсэн гэдэг.

Энэ тухай тэр үедээ хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр шуугиж л байсан. Хамгийн гол нь цагдаа нар тоогоогүй юм билээ. Хэрвээ тэр үед нь хамгаалалтад аваад, шалгаад, нөхрийг нь баривчилсан бол асуудал арай өөрөөр эргэх байсан. Одоо хоёр дахь жишээ.

Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр бичиж байгаагаар бол хэрэгт сэжиглэгдэн байцаагдаж байгаа нөхрийг Н.Алтанхүү гэдэг юм байх. Тэрбээр 21-хэн настай цэл залуухан найз охиноо хардалтын улмаас зодож, тарчлаан амь насыг нь хөнөөсөн байгаа юм. Хэрвээ манайхан сүржигнээгүй л бол бүхэл бүтэн хоёр өдөр зодож, амь насыг нь бүрэлгэжээ.

Бараг 48 цаг зодсон гэдэг нь үнэн байх.  Учир нь талийгаач бие­дээ хүнд гэмтэл авч эмнэлэгт хүргэгдэж, эмч нар яаралтай хагалгаа хийсэн ч амийг нь аварч чадаагүй тухай мэдээлэл байна.

Яагаад гэвэл,  таван цул эрхтэн нь няцарсан, цөс нь бүх биеэр нь тархсан, зүүн гурван хавирга нь хугарсан, тархины яс нь цөмөрсөн, уушги нь цус хуралттай байсан болохоор аврах ямар ч боломж байгаагүй юм билээ. Энэ талаар ГССҮТ-ийн эмч ярьсан байсан. Олон ч цахим хуудсанд энэ яриа гарсан.

Хэргийн процесс дээр дурьдсан жишээнээс ч аймаар. Залуухан эмэгтэйг ямар ч бүтэн эрхтэнгүй болтол зодож, битүү гэмтэл учруулна гэдэг харгис хэрцгий гэдэг үг ч багадахаар байгаа биз дээ. Ямар ч эрүүл ухаантай хүн бусдыг ингэтэл нь зодохгүй. Энэ хэрэгт цагдаагийн байгууллагаас бас л оролцоогүй байсан.

Оролцоогүй ч гэж дээ, бас л авч хэлэлцээгүй гэсэн үг. Учир нь охин хоёр өдөр уйлж хашгираад, амь авраач гээд байхаар нь хажуу хоёр айл нь цагдаа руу утасдаж хэлсэн гэсэн. Гэтэл гэр бүлийн маргаан гээд тоогоогүй гэж байгаа. Энэ талаар мөн л хэвлэл мэдээллийнхэн бичиж байна.

Ердөө л энэ хоёр жишээг дурьдахад, гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй зөвхөн Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төвийн хэдэн ажилтан л тэмцэж байна. Өнгөрсөн жил нас бардаг эмэгтэйг ч гэсэн ХЭҮТ-ийнхөн хамгаалалтынхаа байранд байлгаж байсан гэдэг. Харин төр засгаас асуудалд огт анхаарлаа хандуулахгүй байна.

Цагдаагийн байгууллага ч гэсэн оролцохгүй, тоохгүй байгаа юм. Оролцлоо ч гэр бүлээ дарамталж, зодож байгаа нөхөр  согтуу байвал эрүүлжүүлээд л гаргадаг. Улмаар эрүүлжүүлэгдсэн мөнгийг эхнэр нь төлдөг.

Маргааш очоод дахиад зоддог. Иймэрхүү л байдалтай байна. Тиймдээ ч цагдаагийн байгууллага бас л нэг согтуу нөхөр эхнэрээ алгадаж байгаа биз гэсэн сэтгэхүйгээр асуудалд ханддаг учраас энэ төрлийн гэмт хэрэг ихэсч байна. Олон сайхан залуу эмэгтэйчүүд, хүүхдүүд амиа алдаж байна шүү дээ.

Энд бид цагдаагийн байгууллагыг буруутгаж, дайрахыг хүссэнгүй. Бодит байдал үнэндээ ийм л байна. Саяхан Малайзад 25 настай эмэгтэй амиа алдсан хэрэг гарлаа.  Тэрбээр амиа алдахаасаа өмнө гэр рүүгээ холбогдож, мессэж бичсэн байсан.

Харин талийгаачийн ээж Б.Шархүү “Өдрийн сонин”-д ярилцлага өгсөн бөгөөд охиноосоо ирж байсан дуудлага, мессэжийг Баянзүрх дүүргийн XI хорооны хэсгийн цагдаад өгч, охиныг нь аврах талаар мэдээлэл өгөхөд өмнөөс  нь хэсгийн төлөөлөгч “Танай охин чинь галзуурчихсан юм биш үү.

Яахаараа хүний наймааны золиос болсон хүн гэр лүүгээ холбоо барьж байдаг юм. Лавтай л галзуурсан” хэмээн шоолон инээж байсан тухай ярьжээ. Уг жишээ зарим нэг хариуцлагагүй цагдаа  энэ мэт хэрэгт ямар хайнга хандаж байгааг харуулж байгаа юм.

Тиймээс цагдаагийн байгууллага энэ мэт ажилтан, алба хаагчдаа хариуцлага тооцох хэрэгтэй. Өнөөдөр иргэд гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй холбоотой дуудлага өгөхөөр авч хэлэлцэхгүй өнгөрөөж, тэр нь онц ноцтой гэмт хэрэг болж хувирч байгаагийн цаана хууль журам байхгүйтэй холбоотой байх. Ядаж байхад манай төр засаг гэр бүлийн хүчирхийллийн асуудалд огт оролцохгүй байгаа. ХЭҮТ гэж ганцхан байгууллага байгаа.

Тэнд нь цөөн хэдэн эмэгтэй ажилладаг. Өнөөдөр гэр бүлийн хүчирхийлэл дээд цэгтээ тулж, худал хэлсэн хүнд өдөр бүр хүний амь нас эрсдэх дээрээ тулчихаад байхад манай улс энэ асуудлыг нэг ТББ хариуцаад, хэдхэн эмэгтэй дарамтад байгаа хүмүүсийг хамгаалаад, харж хандаад явна гэдэг дэндүү хэцүү.

Тиймээс л төр засаг гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх ажилд оролцох цаг нь болсон юм биш үү. Ядаж л хамгаалах байрыг хэд хэдээр нь байгуулах, хөрөнгө мөнгийг нь шийдмээр байна. Дээрээс нь гэр бүлийн тухай хуульдаа ч гэсэн нарийн сайн тусгаж өгмөөр байгаа юм.

Түүнээс гадна цагдаагийн байгууллага гэр бүлийн хүчирхийллийн асуудалд нягт хандаж, шалгаж, ноцтой шинжтэй бол шаардлагатай арга хэмжээ авдаг болох хэрэгтэй байна. Уг нь Монгол Улс эмэгтэйчүүдийн эрхийг дээдэлдэг орон гэсэн сүржин нэртэй.

Эмэгтэйчүүдийн улс төрийн оролцоог нэмэгдүүлнэ, шийдвэр гаргах төвшинд олон болгоно. Тэгж харна, хандана гээд байдаг. Тэгсэн мөртлөө өнөөдөр гэр бүлийн хүчирхийлэлд эмэгтэйчүүд, хүүхдүүд хамгийн их өртөж байхад манай төр засгийнхан зүгээр л улс төр яриад сууж байна. Ингэж эмэгтэйчүүдийн эрхийг дээдлэх “арга”-ыг одоо халах цаг болж.

Н.Пунцагболд
Эх сурвалж: www.mminfo.mn