БХИС-ийн гуравдугаар дамжааны оюутан хэсэг охин сургуулийнхаа үүдний өрөөнд энэ, тэрийг ярилцан инээлдэж зогсох үед нэгэн залуухан эрэгтэй багш ирж тэднээс яриа өджээ. Түүний эхлүүлсэн яриа охидод таалагдаагүй учир залуухан хар хүүг тэд нэг их тоосонгүй. Үүнд шар нь гозойсон багш нь охидыг “Та нар их баясгалантай байна аа. Тэгж байж жирэмсэн болох вий дээ” гэх эв хавгүй бас ойлгомжгүй үгийг чулууджээ. Хэлсэн үгийнх нь утгыг олж амжилгүй бие, бие рүүгээ алмайран зогсч байтал, багш тэдэнд “Та нарыг дөрөвдүгээр дамжааны хөвгүүдээр чинь хүчиндүүлнэ дээ” гэж хэлчихээд сая нэг сэтгэл нь амарч цааш яваад өгөв. Энэ багш бол тус сургуулийн хөгжмийн багш, ахмад цолтой Т гэгч юм.
Хөдөөнөөс ирсэн оюутан охинд “Багш нь ганц бие. Хэрэв чамд байх айл олдохгүй байгаа бол манайд амьдарч болно шүү дээ” хэмээн эелдэгхэн хэлэх биеийн тамирийн багш, оюутан охины бэлхүүснээс нь тэвэрч хөхөнд нь “санамсаргүйгээр” хүрэх нас тогтсон багшийн хандлага…
Цаг нэлээн орой болсон хойно гэрийнх нь утас дуугарлаа. Утасны цаана настай эрэгтэй багшийнх нь хоолой. “Түрүүнд чамтай ярих гэтэл ээж чинь утсаа авснаа чамайг усанд орж байна гэсэн. Тэрийг сонсоод бие минь хачин болчихлоо” хэмээн эрээ, цээргүй айлгүйтэв.
Бас л оройн цагаар оюутан охины гар утас дуугарав. Онолын хичээл заадаг, хижээл настай багшийнх нь дугаар байна.
“-Байна уу?
-Байна, байна. Багш нь байна аа.
-Аан за, яасан бэ багш аа?
-Өө зүгээр, яасан ч үгүй ээ. Зүгээр л… Багш нь яг одоо чиний бие даалтыг уншаад сууж байна л даа…”
“За багш нь чамд дүн тавина аа. Гэхдээ хичээл асуухгүй. Чи наад цамцныхаа товчноос нэгийг нь тайлбал 80, хоёрыг бол 90, бүгдийг нь тайлбал 100 оноо тавья” хэмээн тоглох, тохуурхахын завсар хэлж жуумалзана.
Энэ бол Их, дээд сургуулийн оюутан охидод түгээмэл тохиолддог бэлгийн дарамт. Оюутан охидтой шалиг яриа өдөж, орой хоолонд урих, заавал “толгойгоороо” дүн авахгүй байх “боломж” байгааг ил, далдаар сануулах эрэгтэй багш нар өдгөө зарим оюутан охидын хувьд шүдний өвчин болоод байна. Зөвхөн дарамтлах биш, оюутнаа хүчирхийлдэг багш ч мэр сэр байсаар байгаа аж. Дотор нь оргилох бэлгийн хүсэл, тачаалаа оюутан охидод “илчилж” орхидог багш нарт насны хязгаар гэж үгүй.
Эмэгтэйчүүдийн төрийн бус байгууллагуудын эвслийн зохицуулагч байгууллага болох хөгжлийн “Нисора” санд энэ он гарсаар 19-22 насны гурван оюутан бүсгүй ханджээ. Тэдний хоёр нь багшийнхаа бэлгийн дарамтыг тэсвэрлэх аргагүйдсэн, харин нэг нь багшдаа хүчиндүүлсэн байна. Энэ тухайгаа бусдад мэдэгдвэл эргээд өөрөө дарамтад учрах эрсдэлтэй байсан учраас тэд ийнхүү төрийн бус байгууллагад хандсан аж.
Мэдээж, бусдад хүч хэрэглэн бэлгийн дур хүслээ хангасан этгээд эрүүгийн хариуцлага хүлээнэ. Харин бусдыг бэлгийн дарамтад өртүүлж байгаагийнхаа төлөө хариуцлага хүлээдэг зарчим манайд байхгүй. Хариуцлага хүлээдэггүй учраас магадгүй “Багш-донтнууд” ичгүүр сонжуургүй үйлдэл хэлэхээс бас хийхээс, хийсэн үйлдлээ давтахаас айдаггүй байх.
Харин өнгөрсөн хаврын чуулганаар Эрүүгийн хуульд нэгэн заалтыг нэмж оруулсан нь 126.2.5 юм. “Албан тушаал, эд хөрөнгийн болон өөр байдлаар эрхшээлдээ байгаа хүнийг хүчиндэх” гэсэн энэ заалтыг манай улсын Эмэгтэйчүүдийн төрийн бус байгууллагуудын эвсэл уйгагүй хөөцөлдсөний дүнд Эрүүгийн хуульд “багтаасан” байна.
Иргэдийн Альяанс төвөөс хийсэн боловсролын салбар дахь бэлгийн дарамтын судалгааг 600 оюутнаас анкетын аргаар мэдээлэл цуглуулан хийжээ. Мөн оюутнуудтай ярилцлага хийж, их, дээд сургуулиудаар саналын хайрцаг аялуулсан байна. Судалгаанд оролцогчдын 42 хувь нь “Бэлгийн дарамтад өртсөн хүнийг мэднэ” гэсэн бол, “Бэлгийн дарамтад өртсөн нэлээн хэдэн хүнийг мэднэ” гэсэн хариултыг мөн 40гаруй хувь нь өгчээ. Хамгийн ноцтой нь энэ хариулт зөвхөн бэлгийн харьцаанд орсон хүмүүст хамаатай. Харин саналын хайрцганд ирсэн хариултын 75 хувь нь бэлгийн ямар нэг дарамтад өртөж байгаагаа илэрхийлсэн байна.
“Царайлаг, өөрт таалагдсан охидыг багш нар элдвээр хавчиж, ямар нэг байдлаар эрхшээлдээ оруу¬лах тохиолдол бий”,”Ихэнх оюутан бэлгийн дарамт гэж юуг хэлдэг талаар тодорхой мэдлэггүй байдаг” гэсэн хариултыг судалгаанд оролцогчид өгчээ.
Тухайлсан нэг хүний талаар, эсвэл шалиг яриа өрнүүлэх, эмэгтэйчүүдийн биеийн нууцлаг хэсэгт санаатайгаар буюу санамсаргүй байдлаар хүрэх нь бэлгийн дарамт мөн бөгөөд энэ бүхнийг авч үзвэл их, дээд сургуулийн эргэн тойронд байгаа маш олон оюутан бэлгийн дарамтад өртөж байна гэсэн дүгнэлтэд судалгааны багийнхан хүрсэн байх юм. Бэлгийн дарамт үйлддэгээрээ алдартай сургууль, тэнхим, багш байгаа олон жилийн турш тэдний тухай санал гомдол хохирогчийн зүгээс гаргах тохиолдол ч байдаг байна. Аливаа нэг бэлгийн дарамтын цаана заавал эмзэг асуудал, айдас болгоомжлол байдаг учраас ихэнхдээ хохирогч үүнийг нууцалдаг аж. Зөвхөн эмэгтэй болж төрснөөсөө болоод сурч боловсрох эрхээ хязгаарлуулж байгаа олон оюутан байгаа нь харамсмаар. Тиймээс оюутнууд эрхийг нь хамгаалах хүчтэй, чанартай байгууллагыг хүсч байна.
SOURCE: zuuniimedee.mn
30 Comments
muu hudalch malnuud. BXIS harinch es juramtai evseg hamt olon baahan bandi nar dund orj ircheed tsarai muutaigaa medkv tenegtdeg heden ohin l tegjagaan
erhzuin durem juram es medeh heden mutakud ohidud bii shu
БХИС-in erhzuin heden mangarud mangartaj bgad l terde
БХИС-in erhzuin heden mangarud mangartaj bgad l terde
shineegiin zow2…
zailaaaa t1 ymnuud olon nom hutshiimaaa…iim t1 ym taVij surguuliinhaa ner hundiig unagahaa bolioch…
gghg Өгүүлсэн нь:
zondoo bdag sh dee
2008-он 11-сар 14-н
gghg Өгүүлсэн нь:
SHUTIS-N UTDS n hogshin bagsh bgaa ter bol aimaar sh dee namaig boovoo hohood og tegvel mongo ogei geed bsan sh dee, togstol chin buh umaar hangana geed
2008-он 11-сар 14-н
minamigobi Өгүүлсэн нь:
Tiim shuu, UTDS -n hevleleen dizain togsson Ganzul geed ohineeg lav angid dotroo shaaj baiheeg n harsan um bna, ter teneg ch teguul j l bdag , surlagadaa muu l daa
2008-он 11-сар 14-н
Anonymous Өгүүлсэн нь:
Yamar ichguurgui baliyar yum be!!!!! tfu!!! Neeree tiisiin bagsh nar tiim gej sonsoj baisan shuu….!!!!
2008-он 11-сар 14-н
goo Өгүүлсэн нь:
estoi oi gytmaar yum aa. manai gants yrdaa baridag Tsergiin syrgyylj bizdee??? gadaadiin olon orond humuusee syrgalaa geed l baidag, yag yas yuman deeree tsergiin alban haagchid chin niigmiin hamgiin buduuleg, soyolgui ylsyyd baidag yum shdee. arkhi yyna, tegeed hun zarj, komand ugsuur baigaad buh yumiig uuriinhuuruu shiideh geed baidag bolson, za deer nj uuriinhuu bolovsrolguig meddeggui yum yy haashaa yum hunii ajil turul, tsag zaviig oilgohgui, uuriiguu l bolj baival bolloo gej boddog ylsyyd baidag shdee. er nj tsergiinhen bol bie hudluguhuus uur yuch hiij chaddaggui teriigee ih yumand boddog humuus, yag yas yuman deeree terungeeree hooloo olj idne gej muruuduj yavaa byatshan setgehuutei humuusuud, ireeduid oyun yhaanaar hooloo olj idne gedgiig meddeggui yum yy haashaa yum be? gadna dotnii nuhduus syraltsah yum ih shuu tsegiin haan, dyraakyydaaaaaa, mangar olon hyrandaanyydaa, tsergeesee ih generalyydaaaa
2008-он 11-сар 14-н
the phone Өгүүлсэн нь:
GEENDEE CH BII GOONDOOCH BII GEDEG DEE.
2008-он 11-сар 14-н
baby0620 Өгүүлсэн нь:
alaad haychih uma arai ugui bailgui dee
2008-он 11-сар 14-н
Huush Өгүүлсэн нь:
Tiim bagsh bhiig uguisgehgui gehdee bas neg hoer hunees bolj buh SHUTIS-iin bagsh nariig tiim gevel heterhii uruusgul zuil bolno shuu, bi KTMC-d surdag manai bagsh nar lav tiim bish shuu, nadad bagsh hamaatan sadan bhgui zgr l heterhii bas tegj muulj bolohgui shuu gesen utgaar bichlee
2008-он 11-сар 15-н
solongosoos Өгүүлсэн нь:
bi mongold ochood deed surguulid orno.tiim dontoi bagsh baival nadad hel. bi taigan bolgood ugnuu.bi togloogui shuu bagsh nertei dontonguudaa.bolgoojil
2008-он 11-сар 16-н
hey Өгүүлсэн нь:
Arai ch dee odoo ued iim muuhai boloo yu. Bidnii ued oyutan bagsh nariin haritsaa ih tom zaagtai bsan.
2008-он 11-сар 18-н
max Өгүүлсэн нь:
zailaa musain llruud nz oxinoo uur surgulid bhar n surgulinhn bandinaras n zugtakgaj harmalj yavjisan chn en muu llruud n bs tgdg bsimu yoooy araichdee ene mongold buh yuml buduuleg daranguilal alban tushalaaraa ongirsn buru humujilte amisganudaar durchjee zaluchuda uunig bid zogsooh heregte!!!!
2008-он 11-сар 28-н
sassy Өгүүлсэн нь:
unen shuu. HUmuunlegiin japan helnii bagsh Batsaikhan duugui tsarailchaad aimaar …
2008-он 12-сар 19-н
nuuts Өгүүлсэн нь:
yaaana araichde iim bval ohiduud bid chini yaj surhiiin be? Ingej shudraga busaar dvn avna gej yu bsiiin muu ch bai sain ch bai uuriinhu tolgoigooor l garah heregtei sh de. TER BAGSH NAR BOLIYOOOOOOOOOOOOOOO
2009-он 01-сар 8-н
mangar amarjargald! Өгүүлсэн нь:
TIS-iin ter Amarjargal gdg bieiin tamiriin bagsh l law zugeergui ee… sejgiin amitan
2009-он 01-сар 27-н
minamigobi Өгүүлсэн нь:
namaig edleegui sh dee, u yariad bgaa um be , bi ganzul bna
2009-он 04-сар 28-н
ter gsen teneg mald Өгүүлсэн нь:
CHI HOL OCHIJ HUTSDA.TENEG AMITAN BE.BVH TSERGIIHNIIG CHI TEGJ HELJ BOLOHGVI.ICHIHCHGVI CHI OOROO TSERGIIN ALBA HAAGAAGVI BH. ER EMIIN DUNDAH HOGIIN SHAAR. ARCHAAGI PIZDA WE
2009-он 05-сар 7-н
зочин Өгүүлсэн нь:
наадах чинь ёстой худлаа мэдээлэл байгаа юм. Хичээл хийлгэхгүй ангалзсан хэдэн охидууд залуу багшид загнуулсандаа шаралхаж ийм асуудал үүсгэсэн юмоо
2010-он 02-сар 13-н
emu Өгүүлсэн нь:
яана аа аймаарийн, тэгээд багш нар ни ийм бгаа бол яаж сурч боловсорно доо…
2010-он 03-сар 8-н
boos Өгүүлсэн нь:
муу сурдаг оюутанд өөрөөр яаж дүн тавих юм бэээ? хэлээд өгдөө.
2010-он 08-сар 5-н
+1 nasaa Өгүүлсэн нь:
Òèéì áàãø íàðûí íýðèéã ñóðãóóëüòàé íü áè÷âýë ÿàñûí âý, òýíýã þìíóóä ýí¿¿ãýýð îðæ èðæ ë áàéãàà. Íýðýý õàðààä è÷íý áèç.
– ÕÀÀÝÇÈÑ-èéí íÿ-áîãèéí áàãø Áàòæàðãàë
-ÌÓÝÇÑ-èéí Ëèçóíîâ … ãýýë áàéíà ø äý
2010-он 08-сар 6-н
nasaa Өгүүлсэн нь:
боос-ä: ¯íýõýýð ìóó ñóðäàã îþóòàíä ìóó ä¿íã íü òàâèàä ñóðãóóëèéã íü òºãñãºõã¿é áàéõ õýðýãòýé. Õàðèí ìóó áèø îþóòíûã ººðòýé íü óíòñàíã¿é ãýýä ìóó òàâüäàã áàãø íàðûã àæëààñ íü õººõ õýðýãòýé.
2010-он 11-сар 9-н
keke Өгүүлсэн нь:
эрни БХ их муухай сур эрэгт багш нар ни хуэртэл тийм гэж БХ сур эмэгт багш ажилтан хуртлэнэ тэгж яриж бсн
2011-он 02-сар 22-н
зайл аа Өгүүлсэн нь:
бхис арай ч тийм биш байхаа
худлаа нэгнээсээ сонссон юмаараа дэгсдүүлээд байгаарай
бхис арай ч тийм биш байхаа
худлаа нэгнээсээ сонссон юмаараа дэгсдүүлээд байгаарай
эрни БХ их муухай сур эрэгт багш нар ни хуэртэл тийм гэж БХ сур эмэгт багш ажилтан хуртлэнэ тэгж яриж бсн
боос-ä: ¯íýõýýð ìóó ñóðäàã îþóòàíä ìóó ä¿íã íü òàâèàä ñóðãóóëèéã íü òºãñãºõã¿é áàéõ õýðýãòýé. Õàðèí ìóó áèø îþóòíûã ººðòýé íü óíòñàíã¿é ãýýä ìóó òàâüäàã áàãø íàðûã àæëààñ íü õººõ õýðýãòýé.
Òèéì áàãø íàðûí íýðèéã ñóðãóóëüòàé íü áè÷âýë ÿàñûí âý, òýíýã þìíóóä ýí¿¿ãýýð îðæ èðæ ë áàéãàà. Íýðýý õàðààä è÷íý áèç.
– ÕÀÀÝÇÈÑ-èéí íÿ-áîãèéí áàãø Áàòæàðãàë
-ÌÓÝÇÑ-èéí Ëèçóíîâ … ãýýë áàéíà ø äý
муу сурдаг оюутанд өөрөөр яаж дүн тавих юм бэээ? хэлээд өгдөө.
яана аа аймаарийн, тэгээд багш нар ни ийм бгаа бол яаж сурч боловсорно доо…
наадах чинь ёстой худлаа мэдээлэл байгаа юм. Хичээл хийлгэхгүй ангалзсан хэдэн охидууд залуу багшид загнуулсандаа шаралхаж ийм асуудал үүсгэсэн юмоо
CHI HOL OCHIJ HUTSDA.TENEG AMITAN BE.BVH TSERGIIHNIIG CHI TEGJ HELJ BOLOHGVI.ICHIHCHGVI CHI OOROO TSERGIIN ALBA HAAGAAGVI BH. ER EMIIN DUNDAH HOGIIN SHAAR. ARCHAAGI PIZDA WE
namaig edleegui sh dee, u yariad bgaa um be , bi ganzul bna
TIS-iin ter Amarjargal gdg bieiin tamiriin bagsh l law zugeergui ee… sejgiin amitan
yaaana araichde iim bval ohiduud bid chini yaj surhiiin be? Ingej shudraga busaar dvn avna gej yu bsiiin muu ch bai sain ch bai uuriinhu tolgoigooor l garah heregtei sh de. TER BAGSH NAR BOLIYOOOOOOOOOOOOOOO
unen shuu. HUmuunlegiin japan helnii bagsh Batsaikhan duugui tsarailchaad aimaar …
zailaa musain llruud nz oxinoo uur surgulid bhar n surgulinhn bandinaras n zugtakgaj harmalj yavjisan chn en muu llruud n bs tgdg bsimu yoooy araichdee ene mongold buh yuml buduuleg daranguilal alban tushalaaraa ongirsn buru humujilte amisganudaar durchjee zaluchuda uunig bid zogsooh heregte!!!!
Arai ch dee odoo ued iim muuhai boloo yu. Bidnii ued oyutan bagsh nariin haritsaa ih tom zaagtai bsan.
bi mongold ochood deed surguulid orno.tiim dontoi bagsh baival nadad hel. bi taigan bolgood ugnuu.bi togloogui shuu bagsh nertei dontonguudaa.bolgoojil
Tiim bagsh bhiig uguisgehgui gehdee bas neg hoer hunees bolj buh SHUTIS-iin bagsh nariig tiim gevel heterhii uruusgul zuil bolno shuu, bi KTMC-d surdag manai bagsh nar lav tiim bish shuu, nadad bagsh hamaatan sadan bhgui zgr l heterhii bas tegj muulj bolohgui shuu gesen utgaar bichlee
alaad haychih uma arai ugui bailgui dee
GEENDEE CH BII GOONDOOCH BII GEDEG DEE.
estoi oi gytmaar yum aa. manai gants yrdaa baridag Tsergiin syrgyylj bizdee??? gadaadiin olon orond humuusee syrgalaa geed l baidag, yag yas yuman deeree tsergiin alban haagchid chin niigmiin hamgiin buduuleg, soyolgui ylsyyd baidag yum shdee. arkhi yyna, tegeed hun zarj, komand ugsuur baigaad buh yumiig uuriinhuuruu shiideh geed baidag bolson, za deer nj uuriinhuu bolovsrolguig meddeggui yum yy haashaa yum hunii ajil turul, tsag zaviig oilgohgui, uuriiguu l bolj baival bolloo gej boddog ylsyyd baidag shdee. er nj tsergiinhen bol bie hudluguhuus uur yuch hiij chaddaggui teriigee ih yumand boddog humuus, yag yas yuman deeree terungeeree hooloo olj idne gej muruuduj yavaa byatshan setgehuutei humuusuud, ireeduid oyun yhaanaar hooloo olj idne gedgiig meddeggui yum yy haashaa yum be? gadna dotnii nuhduus syraltsah yum ih shuu tsegiin haan, dyraakyydaaaaaa, mangar olon hyrandaanyydaa, tsergeesee ih generalyydaaaa
Yamar ichguurgui baliyar yum be!!!!! tfu!!! Neeree tiisiin bagsh nar tiim gej sonsoj baisan shuu….!!!!
Tiim shuu, UTDS -n hevleleen dizain togsson Ganzul geed ohineeg lav angid dotroo shaaj baiheeg n harsan um bna, ter teneg ch teguul j l bdag , surlagadaa muu l daa
SHUTIS-N UTDS n hogshin bagsh bgaa ter bol aimaar sh dee namaig boovoo hohood og tegvel mongo ogei geed bsan sh dee, togstol chin buh umaar hangana geed
zondoo bdag sh dee